Lichaamstaal van de kat

Uw kat mag dan misschien gereserveerd overkomen, dit vaak wat teruggetrokken dier is eigenlijk een behoorlijke kletskous. U hoeft alleen maar even te weten waar u op moet letten!

Katten maken vrijwel alleen gebruik van lichaamstaal om te communiceren. Als u hier op let, zult u veel beter in staat zijn om te begrijpen hoe uw kat zich voelt. Door goed te letten op de lichaamstaal van uw kat, kunt u soms zelfs zijn om zijn gedrag voorspellen.

Geurtjes
Katten maken gebruik van feromonen om geurvlaggen uit te zetten, om zo hun territorium af te bakenen. Deze krachtige geuren zijn belangrijk voor de communicatie tussen katten onderling, maar worden ook gebruikt in hun communicatie met u als mens. Als uw kat met zijn wangen langs uw benen wrijft, doet hij dit om een relatie met u op te bouwen, om u in zijn persoonlijke territorium te betrekken.

Praten met de staart
De staart van de kat fungeert als een verlengstuk van zijn gedachten, een indicator van zijn stemmingen en een waarschuwing voor zijn (voor u niet altijd positieve) gedrag.

Het breed heen en weer zwaaien met de staart duidt er op dat de kat geïrriteerd is. Als uw kat bijvoorbeeld van mening is dat hij nu wel genoeg aangehaald is, kan hij ongeduldig met zijn staart gaan zwaaien. Vooral kinderen willen dit nog wel eens aanzien voor blijdschap, net zoals het kwispelen bij honden, maar niets is minder waar: de kat geeft hiermee een duidelijke waarschuwing dat hij het zat is en dat hij u, als u hiermee door gaat, misschien wel eens kan gaan krabben of bijten!

Als katten erg geïrriteerd raken, gaan ze sneller, vanaf de basis van de staart, met hun staart zwaaien. Een duidelijk en bedreigend signaal. In het algemeen werkt het zo: Hoe groter en sneller de zwaaibeweging, hoe geïrriteerder de kat. Katten gebruiken deze zichtbare lichaamstaal als een manier om een directe confrontatie met andere katten (en met u) uit de weg te gaan. Mocht een kat toch betrokken raken bij een directe confrontatie, dan zal hun staart met wijduitstaande haren rechtop gaan staan en zullen zij hun lichaam opzij draaien om groter te lijken. Katten die op jacht zijn bewegen juist heel subtiel met hun staart. Zo maken ze hun soortgenoten duidelijk wat hun intenties zijn, zonder hun prooi te waarschuwen. Als een kat bang is, of als hij probeert een confrontatie uit de weg te gaan kan hij ook zijn staart helemaal omlaag brengen of tussen zijn poten stoppen, als teken van onderdanigheid.

In tegenstelling tot het zwaaien met de staart, is het “trillen” met de staart een teken van enthousiasme of nieuwsgierigheid. Een rechtop staande staart is een teken van vriendelijkheid (zolang de staartharen niet rechtop staan). Als de kat enthousiast is, bijvoorbeeld omdat u thuiskomt of omdat u zijn eten aan het klaarmaken bent, kan hij u benaderen met een rechtopstaande, soms zelfs kwispelende, staart. De kat zal u hierbij waarschijnlijk kopjes geven en miauwen. Loopt uw kat met de staart naar beneden hangend, in ronde boog, dan is hij gewoon ontspannen en niet ergens mee bezig.



Houding
Lichaamstaal beperkt zich niet alleen tot de staart van de kat. U kunt ook het een en ander opmaken uit zijn houding. Gebogen voorpoten, bijvoorbeeld, vertellen u dat de kat een gevecht liever uit de weg gaat, maar niet zal schuwen om zichzelf te verdedigen, als dit echt noodzakelijk is. Een kat met volledig gestrekte poten is zelfverzekerd en voorbereid op een aanval. Maar als de achterpoten licht gebogen zijn, is hij nog niet zo zeker van zijn zaak. Als de kat zijn lichaam helemaal “groot maakt,” door al zijn haren recht overeind te zetten en eventueel zijn rug te bollen, toont hij agressie en zelfvertrouwen. Als hij zijn lichaam zo klein mogelijk maakt; ineenkrimpt, met de poten onder het lichaam gestopt, kan dit betekenen dat hij klaar is om tot actie over te gaan, maar het kan ook een teken van onderdanigheid zijn. Als de kat langzaam loopt met zijn lichaam dicht bij de grond, zit hij waarschijnlijk achter een prooi aan. Hij kan ieder moment overgaan tot een pijlsnelle aanval.

Oren en hoofd
Een kat die volledig stilstaat, met de oren in zijn nek, is nog aan het twijfelen over wat hij gaat doen: hij overweegt zijn opties. Staan de oren rechtop en naar achteren gericht, in combinatie met wijd openstaande ogen waarbij de pupillen zich vernauwen tot spleetjes, dan is de kat erg boos. Staan de oren opzij gericht en liggen ze plat tegen de kop, in combinatie met vergrote pupillen, dan is de kat bang. Volledig rechtopstaande oren zijn een teken dat de kat geïnteresseerd is in wat er om hem heen gebeurt. Rechtopstaande, naar voren gerichte oren in combinatie met halfgesloten ogen zijn een teken van tevredenheid. Een rechtopstaande, geheven kop is vaak een teken van dominantie, de kop naar beneden betekent vaak een teken van onderdanigheid of een gevoel van minderwaardigheid. Een volledig ingetrokken kop kan duiden op verveling.

Vocale communicatie
Niet alle katten spinnen, maar de meeste wel. Het is niet precis bekend hoe de kat spinnende geluiden maakt, maar spinnen gaat meestal samen met tevredenheid. Er zijn gevallen waarbij de kat spint en waar hij juist het tegenovergestelde van tevreden is, bijvoorbeeld tijdens de bevalling, bij ernstige ziekte of bij grote angst. Misschien doet de kat dit om zichzelf gerust te stellen.

Vocaal ingestelde katten kunnen op veel verschillende manieren miauwen. In het wild communiceren alleen de kittens op vocale manier, maar door domesticatie hebben katten geleerd om dit op volwassen leeftijd ook nog te doen. Als u uw kat goed kent weet u misschien het onderscheid wel tussen de miauwende vraag om eten, de miauwende begroeting en het lichtelijk geïrriteerde “miauw,” wanneer uw kat naar buiten wil en u niet snel genoeg naar zijn zin opstaat om de deur open te doen. Volwassen katten kunnen behoorlijk harde geluiden produceren door de vorm van hun mond te veranderen. Sissen en grommen zijn de meest voorkomende geluiden die katten voornamelijk gebruiken om hun agressieve of defensieve intenties kenbaar te maken.